چند بار مي‌خوانيد تا ياد بگيريد
در این مقاله قواعدی را بیان می‌کنیم که شما را در داشتن یک حافظه خوب یاری می‌کنند . همچنین تکنیک‌های ساده و در عین حال کاملا" موثر و کاربردی را ارائه می‌دهیم که پس از مطالعه و یادگیری و در صورت بکارگیری آنها شاهد تحول بسیار چشمگیری در روند بخاطر سپاری مطالب خواهید بود .
برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت:
1. آگاهی ،درباره موضوع و علاقه
2. ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیت‌های موجود
3. مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن
انواع روشهای مطالعه
روش پس ختام
این روش یکی از مهمترین و معروف‌ترین روشهای بهسازی حافظه است و داراي مراحل زير است:
مراحل پیش خوانی
در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود. از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصل‌ها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخش‌های اصلی و فرعی و خلاصه فصل‌ها می‌باشد. هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخش‌های مختلف کتاب با یکدیگر می‌باشد.
مرحله سؤال کردن
پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی ، به طرح سؤال در مورد آنها بپردازید. این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می‌گردد.
مرحله خواندن
در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخگوی به سؤالات مرحله قبل می‌باشد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می‌توان از کارهایی مثل یادداشت برداری ، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست.
مرحله تفکر
در این مرحله هنگام خواندن ، ساختن سؤال‌ها ، و ایجاد ارتباط بین دانسته‌های خود ، درباره مطلب فکر کنید. در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است. بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی مراحل از حفظ گفتنی و مرور کردن نقش داشته باشد.
مرحله از حفظ گفتنی
در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یادآوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سؤالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد. در اینجا باید مطالب آموخته شده را در قالب کلمات برای خود بازگو کرده ، در غیر اینصورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود. مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام می‌گیرد و وقتی بخش‌های یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد می‌شویم.سلامت و مهر
مرحله مرور کردن
این مرحله ، که مرحله آزمون نیز می‌باشد، در پایان هر فصل انجام می‌گیرد. در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود. یکی از راه‌های کمک به این مرحله پاسخگوئی به سئوالات و تمرینات پایان فصل است: اجرای این مرحله می‌تواند مقداری از اضطراب امتحان را کاهش دهد.
روش دقیق خوانی
هدف از این مرحله این است که مطالب، کامل و دقیق درک شده و بصورتی سازمان یافته و منظم در حافظه نگهداری شود.
برخی از فنون موجود که می‌تواند به روش دقیق خوانی کمک کند عبارتند از:
تکنیک خلاصه برداری
به نوشتن عبارت ، مفاهیم و موضوعات کلیدی متن پرداخته ، بطوری که در مرور مطالب ، با نگاه کردن و خواندن خلاصه‌ها ، همه مطالب خوانده شده را، یادآوری کند. یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصه‌ها نیز دوباره خلاصه برداری شود.salamatomehr
تکنیک سازماندهی مطالب
این تکنیک باعث افزایش درک و سرعت یادگیری و سهولت در بازیابی مطالب آموخته شده می‌شود.
برای سازماندهی مطالب استخراج شده سه بخش از متن اصلی مورد مطالعه، لازم است که عبارتند از:
موضوع اصلی: موضوعی که تمامی مطالب را در بر می‌گیرد و بقیه مطالب حول و حوش آن می‌چرخد.
نکته‌های اصلی: خطوط و اندیشه‌هایی، اصلی و مهم هستند که در مجموع، موضوع اصلی را می‌سازند و از صراحت بیشتری برخوردار هستند.
نکات جزئی: اطلاعات جزئی‌تر هستند که بصورت مثال‌ها ، نمونه‌ها ، عکس و تصویر اطلاعات واقعی مطرح می‌گردند.
تکنیک علامت گذاری در متن
در این تکنیک علامت‌هایی را بر روی متن اصلی انجام داده ، از قبیل علامت گذاری به شکل‌های مختلف در متن ، خط کشیدن زیر عبارات مهم ، حاشیه نویسی و ... ، این موارد بسته به سلیقه‌های افراد متفاوت می‌باشد. اما نکته مهمی که در هر نوع علامت گذاری حائز اهمیت است این است که ، بهتر است همانند تکنیک سازمان دهی ، مطالب را در سه دسته مجزا يعني" موضوع اصلی ، نکته اصلی ، موارد جزئی" قرار داده و آنها را با علامت‌های مختلف نشان دهید.salamatomehr
در کنار روش مطالعه عوامل محیطی نیز در میزان یادگیری تأثیر دارد. یک محیط مناسب باعث توجه و تمرکز بهتر و بیشتری می‌شود.
حذف عوامل مزاحم فکری
مواردی هست که بخش عظیمی از وقت و فعالیت ذهنی را به خود مشغول می‌دارند، که هیچ رابطه‌اي با موضوع ندارند، موضوعاتی مانند: رفتار معلمان و استادان ، افزایش شهریه و نوع رفت و آمد و ... برخی از موضوعاتی هستند که موقع مطالعه اگر به آنها فکر شود از کارایی مطالعه می‌کاهد. برخی حتی خیال پردازی‌هایشان را موقع مطالعه انجام می‌دهند؛ که به شدت فکر را آشفته کرده و تمرکز را از بین می‌برد. توصیه کلی این است که ذهن خود را از افکار مختلف پاک کنید تا بر روی موضوع مورد مطالعه تمرکز کنید. مطالعه را کنار بگذارید و زمانی مطالعه را شروع کنید که سرحال، علاقمند و متمرکز هستید.
فراهم کردن محیط مناسب
محل و مکانی که مطالعه در آنجا انجام می‌شود باید مناسب باشد. منظور از محل مناسب، مکانی است که آرام ، ساکت و دور از عوامل مزاحم محیطی باشد، این باعث تمرکز بهتر روی موضوع مطالعه می‌شود. بعضی افراد محل و زمانی را برای مطالعه انتخاب می‌کنند که بسیار شلوغ و پر سرو صدا است و بعضی از افراد رختخواب را برای مطالعه انتخاب می‌کنند و توقع یادگیری سطح مطلوب را دارند، ولی از این حقیقت غافلند که این محل‌ها بدترین محل برای مطالعه است. سلامت و مهر
بارها شنیده‌ایم که دانش آموز یا دانشجویی می‌گوید :
"دیگر حال و حوصله خواندن این کتاب را ندارم "یا "آنقدر از این کتاب خسته شده‌ام که قابل گفتن نیست"و یا "هرچقدر می‌خوانم مثل اینکه کمتر یاد می‌گیریم"و یا "10 بار خواندم و تکرار کردم، ولی بازهم یاد نگرفتم"به راستی مشکل چیست ؟ آیا برای یادگیری درس واقعا" باید 10 بار کتاب را خواند؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرورکرد؟و آیا باید ده‌ها بار درس راتکرار کرد تا یاد گرفت ؟ مطمئنا" اگر چنین باشد ، مطالعه کاری سخت و طاقت فرسا است. اما واقعیت چیزی دیگر است . واقعیت آن است که این گروه از فراگیران ، روش صحیح مطالعه را نمی‌دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی‌آموزند . یادگیری و مطالعه ، رابطه‌ای تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر دارند، تا جایی که می‌توان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر دانست. برای اینکه میزان یادگیری افزایش یابد، باید قبل از هرچیز مطالعه‌ای فعال و پویا داشت .
شیوه صحیح مطالعه ،چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:
1- زمان مطالعه را کاهش میدهد.
2- میزان یادگیری را افزایش میدهد .
3-مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی‌تر می‌کند.
4- بخاطر سپاری اطلاعات را آسان‌تر می‌سازد.
برای داشتن مطالعه‌ای فعال و پویا، نوشتن نکات مهم درحین خواندن ضروری است تا برای مرور مطالب،دوباره کتاب را نخوانده و در زمانی کوتاه از روی یادداشت‌های خود، مطالب را مرور کرد . یادداشت برداری ، بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت . چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت‌برداری یک علت مهم فراموشی است.سلامت و مهر
شش روش مطالعه :
1-خواندن بدون نوشتن:
روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآیندی فعال و پویا است و برای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روی نوشته‌ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد .
2- خط کشیدن زیر نکات مهم :
این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش کاملی برای مطالعه نیست، چرا که در این روش بعضی از افراد بجای آنکه تمرکز و توجه بروی یادگیری و درک مطالب داشته باشند، ذهنشان معطوف به خط کشیدن زیر نکات مهم می‌گردد .حداقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملا" درک کنند و سپس زیر نکات مهم خط بکشند، نه آنکه در کتاب بدنبال نکات مهم بگردند تا زیر آن را خط بکشند .
3- حاشیه نویسی :
این روش نسبت بدو روش قبلی بهتر است، ولی بازهم روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ،ولی می‌تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چنداني برخوردار نیستند، مورد استفاده قرار گیرد.
4- خلاصه نویسی :
در این روش شما مطالب را می‌خوانید و آنچه را که درک کرده‌اید بصورت خلاصه ،بروی دفتری یادداشت می‌کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می‌باشد، چرا که در این روش ابتدا مطالب را درک کرده، سپس آنها را یادداشت می‌کنید، اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست . سلامت و مهر
5- کلید برداری :
کلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است . در این روش شما بعد از درک مطالب ، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می‌کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاه‌ترین، راحت‌ترین ،بهترین و پرمعنی‌ترین کلمه‌ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می‌شود .
6- خلاقیت و طرح شبکه ای مغز:
این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصا" فراگیری مطالب درسی است .در این روش شما مطالب را می‌خوانید بعد از درک حقیقی آنها، نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می‌کنید و سپس کلمات کلیدی را بر روی طرح شبکه‌ای مغز می‌نویسيد (در واقع نوشته‌های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می‌کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می‌کنید)تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب ، فقط به طرح شبکه‌ای مراجعه کرده و با دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بروی طرح شبکه‌ای مغز ، آنها را خیلی سریع مرور کنید . این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش میدهد و درس خواندن را بسیار آسان می‌کند و بازدهی مطالعه را افزایش میدهد.
شرایط مطالعه
بکارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره وری بیشتر از مطالعه
شرایط مطالعه ، مواردی هستند که با دانستن ، بکارگیری و یا فراهم نمودن آنها ، می‌توان مطالعه‌ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می‌آموزند که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید و با دانستن آنها می‌توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کنید و مطالعه‌ای فعالتر داشته باشید :
1- آغاز درست : برای موفقیت در مطالعه ،باید درست آغاز کنید.
2- برنامه ریزی : یکی از عوامل اصلی موفقیت ، داشتن برنامه منظم است .
3- نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد .
4-حفظ آرامش: آرامش، ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال می‌کند.سلامت و مهر
5- استفاده صحیح از وقت :
بنیامین فرانکلین، ((آیا زندگی را دوست دارید؟ پس وقت را تلف نکنید، زیرا زندگی از وقت تشکیل شده است .))
6- سلامتی و تندرستی: عقل سالم در بدن سالم است .
7- تغذیه مناسب: تغذیه صحیح ،نقش مهمی در سلامتی دارد.
8 - ورزش : ورزش کلید عمر طولانی است .
9-خواب کافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می کند.
وقتي همه خوابيم، يك عالمه اتفاق مي‌افتد
وقتي همه خوابيم، يك عالمه اتفاق مي‌افتد كه از آنها اطلاعي نداريم؛ حافظه، قدرت تفكر، انرژي بدن، هوشياري، سرعت عمل، تمركز و ... همه و همه در خواب، از اين رو به آن رو مي‌شوند.
پرسش‌هاي دانش‌آموزان در اين كتاب نشان مي‌دهد كه :
1- مشكل حواس پرتي و مشكلات مربوط به خواب بخش عمده‌ي سوالات را تشكيل مي‌دهد.
2- منشا بسياري از مشكلات تحصيلي دانش آموزان مربوط به عوامل غير درسي است. مشكلاتي مانند اعتماد به نفس‌هاي آسيب ديده، وسواس، ترس و اضطراب و حواس پرتي و ...
متأسفانه در اكثر پرسش‌هاي طرح شده مي‌توان ردي از نابساماني‌هاي فكري و روحي پيدا كرد و همين نابساماني‌هاست كه توانايي و رفتار بچه‌ها را در درس خواندن و در همه عرصه‌هاي زندگي بالا و پايين مي‌كند.
صرفاً با اولويت دادن به آموزش يا يادگيري "تكنيك‌هاي درسي و كنكوري" نمي‌توان به مشكلات پاسخ داد، به نظر مي‌رسد ما در اين رابطه نيازمند يك تحول فكري هستيم. اين كتاب بر مبناي لزوم همين تحول تنظيم شده است.داوطلبان كنكور و دانش آموزان گرامي مي‌توانند با تهيه و مطالعه اين كتاب پاسخ بسياري از پرسش‌هاي خود را پيدا كنند و در جهت رفع مشكلات خود گام بردارند.
10 -درک مطلب: آنچه در حافظه بلند مدت باقی می ماند ، یعنی مطالب است .
چند توصیه مهم که بایدفراگیران علم ازآن مطلع باشند
1- حداکثر زمانی که افراد می‌توانند فکر خود را بروی موضوعی متمرکز کنند بیش از 30 دقیقه نیست ، یعنی باید سعی شود حدود 30 دقیقه بروی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالعه داشت و حدود 10 الی 15 دقیقه استراحت نمود سپس مجددا" با همین روال شروع به مطالعه کرد.
2- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید ،چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش می‌شود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خون‌رسانی به مغز کاهش می‌یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته می‌شود . از مصرف الکل و دارو هم خودداری فرمائید همچنین غذاهای آردی مثل نان و مواد قندی قدرت ادراک و تمرکز را کم می‌کند. نوشابه های گازدارهم همینطور هستند.
3- ذهن آدمی با هوش است، اگر یادداشت بردارید خود را راحت از حفظ و بیاد سپاری مطالب می‌کنيد و نیز همزمان نمی‌توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید . پس در حین مطالعه لطفا" یادداشت برداری ننمائید .
انسان به عنوان یکی از موجودات عالم ، امتیازات زیادی نسبت به سایر موجودات دارد. یکی از این امتیازات قدرت یادگیری ، تفکر و حفظ اطلاعات است . قدرت یادگیری و حفظ اطلاعات، باعث تفاوت میان انسان و حیوان شده و نیز برتری انسان را نسبت به سایر موجودات به اثبات رسانده است.به طور كلي ما با به كار گيري روش‌هاي صحيح مطالعه مي‌توانيم از مطالعه كردن و درس‌خواندن لذت ببريم و نتيجه مورد دلخواه را گرفته و به موفقيت دست پيدا كنيم .
منبع: سایت گاج
salamatomehr
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
دیدگاه خود را بیان کنید